PHORN Lanh official

PHORN Lanh official
Posted 5 months ago

សួស្តីបងប្អូនជនរួមជាតិជាទីនឹករលឹក 🙏🙏🙏
https://www.youtube.com/watch?v=2kCge...

3 - 0

PHORN Lanh official
Posted 8 months ago

សូមចូលរួមរំលែកមរណៈទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ ចំពោះ មរណភាព វិរៈបុរស ចាបុីដងវែង កម្ពុជា ព្រឹទ្ធាចារ្យ គង់ណៃ RIP 🙏

46 - 1

PHORN Lanh official
Posted 1 year ago

ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្ដម សីហមុនី
សមានភូមិជាតិសាសនា រក្ខតខត្ដិយា ខេមរារដ្ឋរាស្ត្រ ពុទ្ធិន្រ្ទាធរាមហាក្សត្រ ខេមរាជនាសមូហោភាស កម្ពុជឯករាជរដ្ឋ បូរណសន្តិ សុភមង្គលា សិរីវិបុលា ខេមរាស្រីពិរាស្ត ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី ជាអម្ចាស់ជីវិតតលើត្បូង ជាទីគោរព
សក្ការ:ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត។ ស្ដេចគ្រងព្រះពស្ដពេញយស!

សូមក្រាបបង្គំថ្វាយព្រះពរ ព្រះករុណា!!🙏🙏🙏

91 - 2

PHORN Lanh official
Posted 1 year ago

ជីវប្រវត្តិ ព្រឹទ្ធាចារ្យភិរម្យ ប្រាជ្ញ ឈួន
____________________________
+ ស្ថានភាពគ្រួសារ

មានកូនប្រុសចំនួន៥នាក់ ក្នុងនោះមាន៣នាក់រស់នៅជាមួយលោក ប៉ុន្តែលោកតា ប្រាជ្ញ ឈួន មិនបានបង្រៀនចាប៉ីដល់កូនៗឲ្យបន្តតំណែងឡើយ។ ជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយដែលលោកតាប្រាជ្ញ ឈួនមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញក្នុងអាជីពអ្នកច្រៀងចាប៉ី។ ទោះបីជាសព្វថ្ងៃលោកបានសម្រាកពីការច្រៀងហើយសុខភាពរបស់លោកក៏ចុះទ្រុឌទ្រោម ប៉ុន្តែឈ្មោះរបស់លោកនៅតែនៅជាប់លើទំព័រប្រវត្តិសាស្រ្តសិល្បៈភ្លេងខ្មែរដដែល។ ក្នុងទឹកមុខញញឹមញញែម លោកប្រាជ្ញ ឈួន បានបង្ហាញការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅដល់អ្នកយកព័ត៌មានវីអូអេ ដោយសំនៀងចាប៉ីអមនឹងការច្រៀងឥតព្រៀងទុក។ អង្គុយនៅលើគ្រែធ្វើពីឈើមួយនៅក្នុងភូមិត្រពាំងកក់ ខេត្តតាកែវ លោកប្រាជ្ញ ឈួនយកដៃដ៏ជ្រីវជ្រួញរបស់គាត់ខាងឆ្វេងចាប់ខ្ទង់ចាប៉ី និងដៃខាងស្តាំកេសខ្សែចាប៉ីដងវែងនិងច្រៀងយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ ដោយមានសំឡេងញ័របន្តិចៗ។នេះគឺជាចម្រៀងដែលមិនបានគ្រោងទុក ក៏ប៉ុន្តែលោកប្រាជ្ញ ឈួនបានចាប់យកពាក្យមកតម្រៀបជាចុងជួនស្ទើរតែងាយស្រួលជាងលើកដុំឥដ្ឋតម្រៀបលើគ្នាទៅទៀត។ ទេពកោសល្យនេះបានចារឹកយ៉ាងច្បាស់ក្នុងអាជីពរបស់លោកជាអ្នកចម្រៀងចាប៉ីរយៈពេលជាង៥០ឆ្នាំ។ ក្នុងអាយុ៧៨ឆ្នាំ លោកប្រាជ្ញឈួនជ្រុះធ្មេញស្ទើរទាំងអស់នៅសល់តែធ្មេញក្រោមពីរបីប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ជួយទប់សំឡេង នៅពេលដែលគាត់ច្រៀងម្តងៗ។ គាត់អង្គុយនៅក្នុងខ្ទមស្លឹកហាក់ដូចជារម្ងាប់នូវភាពចាស់ជរារបស់គាត់។ លោកបង្ហាញនូវស្នាមញញឹមមិនឈប់ នៅពេលដេញចាប៉ី ហើយទឹកមុខលោកកាន់តែរីករាយនៅពេលឮសូរសំឡេងទះដៃ បើទោះជាភ្នែកទាំងគូរបស់លោកមិនអាចមើលឃើញក៏ដោយ។«ឥឡូវហ្នឹងវា ទារុណទារា គ្រាំគ្រា ចាស់ហើយ។ ច្រៀងបានប៉ិនហ្នឹងហៅថា គ្រាន់បន្តិច។ ប៉ុន្តែក្រៅពីហ្នឹង អ្នកណាជួលបី បួនប្រាំអី ក៏មិនហ៊ានដែរ។ព្រោះកាលពីមុនសំឡេងក៏ពិរោះដែរ ហើយច្រៀងក៏ជួនដែរ»។លោកប្រាជ្ញ ឈួនចាប់កំណើតនៅខែតុលាឆ្នាំ១៩៣៦(?) ជាកូនពៅក្នុងគ្រួសារកសិករដែលមានកូនប្រាំមួយនាក់នៅភូមិត្រពាំងកក់(?) ឃុំខ្វាវ ស្រុកទ្រាំង ខេត្តតាកែវ។ អ្នកចម្រៀងចាប៉ីវ័យជរានេះពិការភ្នែងទាំងសងខាងតាំងពីអាយុ៥ឆ្នាំដោយសាររោគកញ្ជ្រិល។ ថ្វីថាពិការភ្នែកមែន ប៉ុន្តែលោកនៅអាចបែងចែកពេលថ្ងៃនិងពេលយប់ និងអាចមើលឃើញព្រាលៗនូវវត្ថុដែលនៅជិតនឹងភ្នែកបាន។ លោកប្រាជ្ញ ឈួនមានអាជីពខុសពីបងប្រុសទាំង៤នាក់ដែលធ្វើជាទាហាន និងបងស្រីម្នាក់ទៀតដែលជួយការងារស្រែចម្ការ។លោកចាប់ផ្តើមរៀនចាប៉ីនៅអាយុ៩ឆ្នាំពីឪពុកមារខាងឪពុកម្នាក់ឈ្មោះប៉ែត ឌុប ហៅចង្កូមប្រាំបី។«មាជីដូនមួយគាត់ថា ឯងពិការភ្នែកអញ្ចឹង រៀនចាប៉ីឲ្យចេះទៅ ក្រែងលោគ្រាន់បើ។ គាត់ថា អញ្ចឹង។ ដល់រៀនៗទៅ ចេះមែន»។រីឯខាងវប្បធម៌អក្សរសាស្រ្តវិញ លោកជាកូនសិស្សរបស់លោកសង្ឃព្រះនាមអេតសែនក្នុងវត្តប្រមរ។ ព្រះសង្ឃបានបង្ហាត់បង្រៀនបាលី ចម្រៀង កំណាព្យ និងរឿងនិទានអក្សរសិល្ប៍ផ្សេងៗដល់រូបលោកដែលជាហេតុធ្វើឲ្យលោកសម្បូរវោហារ និងចេះដឹងផ្នែកអក្សរសាស្ដ្របានច្រើន។ក្រោយពីរៀនចេះវិជ្ជាដេញចាប៉ីដងវែងហើយ ទស្សនិកជនដំបូងរបស់លោកគឺអ្នករួមស្រុកទាំងឡាយ។លោកប្រាជ្ញ ឈួនគឺជាអ្នកចម្រៀងចាប៉ីដែលមានសំឡេងធំមូលក្រអួនប្រកបដោយទឹកដមនិងភាពប៉ិនប្រសព្វ។ក្រោយមកនៅឆ្នាំ១៩៦២ លោកបានចូលរួម«ការប្រឡងប្រជែងដើម្បីជ្រើសរើសអ្នកចេះដឹងផ្នែកចាប៉ីដងវែង»របស់វិទ្យុជាតិ ហើយក៏បានឈ្នះការប្រកួតដោយទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ក្នុងចំណោមអ្នកចូលរួមទាំង២០នាក់។ចាប់តាំងពីពេលនោះមក លោកតាក៏ចាប់ផ្តើមច្រៀងដាក់វិទ្យុជាតិនៅឯភ្នំពេញ។ ខ្លឹមសារនៃចម្រៀងគឺត្រូវបានកំណត់ដោយចាងហ្វាងវិទ្យុ ដែលក្នុងនោះច្រើនតែទាក់ទងនឹងប្រវត្តិសាស្រ្ត នយោបាយ និងអ្នកល្បីៗជាច្រើននៅក្នុងសហប្រជាជាតិ។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការច្រៀងចាប៉ីតម្រូវឲ្យអ្នកច្រៀងចេះកំណាព្យ ពាក្យកាព្យ និងពាក្យជួនឲ្យបានច្រើន ហើយចំពោះការដេញចាប៉ីវិញ គឺត្រូវចេះដេញឲ្យស្ទាត់នូវទំនុកចម្រៀងទាំង៧របស់ចាប៉ីដងវែង។ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដទៃទៀតដែរ លោកប្រាជ្ញ ឈួនត្រូវពួកខ្មែរក្រហមជម្លៀសចេញពីភ្នំពេញទៅកាន់ទីជនបទនៅឆ្នាំ១៩៧៥។ ក្រោយមក លោកបានត្រឡប់មកកាន់ស្រុកកំណើតនៅឯខេត្តតាកែវ។ នៅទីនោះ លោកត្រូវធ្វើស្រែរាល់ថ្ងៃ។ លោកទទួលរងការគំរាមសម្លាប់ចោល ប៉ុន្តែសំណាងល្អលោកបានរួចខ្លួនវិញ។«គេចង់កកេរកករហៅទៅសម្លាប់ដែរ ប៉ុន្តែគេថា អ្នកធំៗគេថា អេ! អាហ្នឹងវាមានចេះបាញ់ឯណាវា! ច្រៀងតែចាប៉ីហ្នឹង! សម្លាប់វានាំតែចង្រៃបដិវត្តយើង! អញ្ចឹងទុកវាទៅ! គង់តែវាងាប់ខ្លួនវាក៏បាន។ គេថាអញ្ចឹង»។ក្រោយពីកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬរបបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំទៅនៅថ្ងៃទី៧មករាឆ្នាំ១៩៧៩ លោកប្រាជ្ញ ឈួនបានចាប់ផ្តើមអាជីពជាអ្នកច្រៀងចាប៉ីឡើងវិញ។ លោកបានត្រឡប់មកភ្នំពេញនិងបានច្រៀងនៅកម្មវិធីវិទ្យុជាតិកម្ពុជា។ក្រៅពីនោះ លោកក៏បានទទួលការអញ្ជើញឲ្យទៅច្រៀងក្នុងកម្មវិធីផ្សេងៗទៀតដែរ។បច្ចុប្បន្នលោកប្រាជ្ញ ឈួនមានកូនចំនួន៥នាក់ ក្នុងនោះមាន៣នាក់ដែលរស់នៅជាមួយគាត់។មួយជីវិតរបស់លោកកាន់ដងចាប៉ីជាប្រចាំ។ ហើយដោយសារភាពល្បីល្បាញរបស់លោក លោកត្រូវបានគេអញ្ជើញទៅច្រៀងនៅតាមខេត្តនិងរាជធានីមួយចំនួនដូចជាខេត្តរតនគីរី មណ្ឌលគីរី ឧត្តរមានជ័យ និងរាជធានីភ្នំពេញជាដើម។លើសពីនេះទៅទៀត លោកតាក៏ធ្លាប់ទៅបញ្ចេញសំនៀងនៅឯបរទេសផងដែរ ដូចជានៅសហរដ្ឋអាមេរិក២ដង ប្រទេសបារាំងបាន៣ដង និងទៅប្រទេសសឹង្ហបុរីបានម្តង។ចម្រៀងរបស់លោកមានជាកំប្លែងខ្លះ ហើយភាគច្រើនគឺផ្តល់ជាការអប់រំ។ លោកចូលចិត្តច្រៀងរៀបរាប់ច្បាប់ស្រី ហើយលោកតាចេះច្រៀងច្បាប់ក្រមង៉ុយដល់ទៅ៤ច្បាប់។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកនៅចេះតែងបទចម្រៀងភ្លាមៗស្របពេលនឹងកំពុងច្រៀងទៀតផង ហើយឃ្លាឃ្លោងក៏ជួនគ្នាបានល្អទៀត។ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយដែលកូនៗទាំងប្រាំរបស់លោកប្រាជ្ញ ឈួន មិនបានរៀនចាប៉ីបន្តតំណែងរបស់លោកទេ។«ខ្ញុំច្រៀងពិបាកពេក មិនចង់ឲ្យកូនៗចេះ ចុះថ្នាក់ច្រៀង៥ម៉ោងអី នរណាដែលច្រៀង ហើយឈប់តែបន្តិចៗទេ។ ច្រៀងឥតព្រៀងអញ្ចឹងពិបាកណាស់»។ប៉ុន្តែម្យ៉ាងវិញទៀតភាពមិនសូវទាក់ទាញនៃវិជ្ជាច្រៀងចាប៉ីទំនងដោយសារការរកកម្រៃមិនសូវកាក់កប។យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកប្រាជ្ញ ឈួនក៏ឆ្លៀតបង្ហាត់បង្រៀនកូនសិស្សបានមួយចំនួនដែរ។ ប៉ុន្តែពួកគេមិនមានថ្វីដៃល្អដូចលោកទេ។សព្វថ្ងៃ អ្នកចម្រៀងចាប៉ីល្បីល្បាញរូបនេះរស់នៅជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសារនិងកូនទាំង៤នាក់របស់គាត់។ ដោយសារវ័យជរា លោកករុំព័ទ្ធដោយរោគាជាច្រើនដូចជាជំងឺបេះដូង និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ លោកហាក់ដូចជាទទួលស្គាល់នូវដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជីវិតរបស់ខ្លួន។«អាយុវែងពេក មិនចូលចិត្តនៅទេ! បើមច្ចុរាជយកទៅក៏អរដែរ ព្រោះនៅធ្វើការឲ្យគេមិនកើតដដែល»។ពេញមួយជីវិតនៃអាជីពជាអ្នករស់ដោយប្រើសំឡេង លោកប្រាជ្ញ ឈួនបានបន្សល់ទុកនូវកេរដំណែលជាមរតកសំនៀងជាច្រើន។«កេរតំណែលថតសាយ័នណារា។ គេថតឲ្យហ្នឹង មានច្បាប់ក្រមង៉ុយ៥ច្បាប់ អាចារ្យចុង១ច្បាប់ ហើយសុវណ្ណសាម១ច្បាប់ ពុទ្ធប្រវត្ត១ច្បាប់ រាមកេរ្តិ៍១ច្បាប់។ បើអញ្ចឹងមានតែប៉ុណ្ណឹងទេដែលសេសសល់។ ឥឡូវយូរៗឮសូរអ្នកស្រុកគេចាក់ម្តងដែរ ហើយឥឡូវរ៉ាដ្យូ (វិទ្យុ)គោកធ្លកនោះចាប់ថ្ងៃអាទិត្យ ថ្ងៃសៅរ៍ ថ្ងៃសុក្រ គេចាក់កន្លះៗម៉ោង។ នៅសល់តែប៉ុណ្ណឹងទេ។ តាគ្មានអីនៅសល់ទេ»។បើទោះជាភាពល្បីរន្ទឺនៃកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់លោកយ៉ាងនេះក្តី ក៏ភាពល្បីល្បាញនេះមិនបានផ្តល់ឱកាសឲ្យលោកប្រាជ្ញ ឈួនឋិតក្នុងជីវិតចុងក្រោយក្នុងភាពជាអ្នកមានបានដូចសិល្បករ សិល្បការិនីបែបបុរាណជាច្រើនទៀតទេ។ថ្វីបើបែបនេះក្តី ក្តីស្រឡាញ់វិស័យសិល្បៈបានចាក់គ្រឹះយ៉ាងរឹងមាំក្នុងបេះដូងរបស់អ្នកចម្រៀងចាប៉ីជើងចាស់រូបនេះ។ស្ថិតក្នុងជីវិតចុងក្រោយ លោកប្រាជ្ញ ឈួននៅតែបារម្ភចំពោះអនាគតសិល្បៈចាប៉ីមួយនេះ។«របស់នេះជារបស់ខ្មែរយើង បើសិនណាជាចៅឯងចេះថែរក្សាទុកអញ្ចឹង កុំឲ្យបាត់បង់ ព្រោះយើងស្តាយរបស់ខ្មែរ។ ហើយក្រៅពីហ្នឹង ល្ខោនបាសាក់ ភ្លេងសម័យអី មិនខ្វះគេគាំទ្រទេ។ ប៉ុន្តែចាប៉ីនេះមិនងាយទេ»។

+ កុមារភាព
លោកមានចំណូលចិត្តផ្នែកលេងចាប៉ីដងវែងតាំងពីកុមារភាព ខុសពីបងប្រុសទាំង៤ បានក្លាយជាទាហាន និងបងស្រីម្នាក់ទៀត ជាអ្នកចម្ការ។

នៅអាយុ៩ឆ្នាំ ឪពុកមាររបស់លោកឈ្មោះ ប៉ែត ឌុប(ចង្កូមប្រាំបី) បានបង្ហាត់បង្រៀនជំនាញនេះ ព្រមទាំងបង្រៀនបាលី ចម្រៀង កំណាព្យ និងរឿងនិទានអក្សរសិល្ប៍ផ្សេងៗ ជាហេតុធ្វើឲ្យលោកកាន់តែពូកែវោហាស័ព្ទ និងចេះដឹងផ្នែកអក្សរសាស្ត្របានច្រើន។

+ស្នាដៃ
នៅឆ្នាំ ១៩៦២ លោកបានចូលការប្រលងប្រជែងជ្រើសរើសអ្នកចេះដឹង ផ្នែកចាប៉ីដងវែង របស់វិទ្យុជាតិ ដោយទទួលចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ដែលមានអ្នកចូលរួបប្រឡង ២០រូប។
ចម្រៀងរបស់លោក ច្រើនរៀបរាប់ពី ច្បាប់ស្រី ច្បាប់ក្រមង៉ុយ មានជាកំប្លែងខ្លះ ហើយភាគច្រើនបង្កប់ន័យអប់រំ។ លើសពីនេះ លោកអាចតែងបទចម្រៀង ច្រៀងភ្លាមៗ ស្របពេលកំពុងលេងចាប៉ី ហើយឃ្លាឃ្លោងវិញ មានចំណាប់ជួនល្អណាស់។

ពេញមួយជីវិតរបស់លោកតា ប្រាជ្ញ ឈួន គាត់បានបន្សល់ទុកនូវមរតកសំនៀងជាច្រើនដូចជា សាយ័នណារា ច្បាប់ក្រមង៉ុយ អាចារ្យចុង រឿងសុវណ្ណសាម ពុទ្ធប្រវត្តិ និងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ជាដើម។

+ជរា
មុនអនិច្ចកម្ម លោកតែងមានជំងឺប្រចាំកាយ ខ្សោយអស់កម្លាំង និងពិសាបាយមិនសូវបាននោះទេ។ លោកត្រូវបានក្រុមគ្រួសារបញ្ជូនពីខេត្តតាកែវ មកសង្គ្រោះ និងសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨។

+មរណភាព

ព្រឹទ្ធភិរម្យវោហាសាស្ត្រ ប្រាជ្ញ ឈួន បានទទួលមរណភាព នៅវេលាម៉ោង១ និង ៣០នាទី រំលងអាធ្រាត្រ ថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដោយរោគាពាធ ក្នុងព្រះជន្ម៨២ឆ្នាំ នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ។
សពរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យចាប៉ីដងវែង លោកតាភិរម្យវោយោ ប្រាជ្ញ ឈួន ត្រូវបានដឹកពីមន្ទីរពេទ្យមកតម្កល់ធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណី នៅក្នុងសាលាធម្មសភា វត្តបទុមវតី ស្ថិតក្នុង សង្កាត់ចតុមុខ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ ៕ ប្រភពៈ wikipedia.org

49 - 0

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

ល្បែងទាញព្រ័ត្រ ត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក (Tug of War inducted into the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity)

ថ្ងៃសុក្រ ៩ កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល
ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦
ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២
December 2, 2022

46 - 0

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

អបអរសាទរ ខួប៦ឆ្នាំ នៃការដាក់បញ្ចូល "ចាប៉ីដងវែង" ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីនៃមនុស្សជាតិរបស់អង្គការយូណេស្កូ (UNESCO)៣០ វិច្ឆិកា ២០១៦-៣០ វិច្ឆិកា ២០២២ ។

93 - 1

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

ថ្ងៃ១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ គឺជាខួបគម្រប់១០ព្រះវស្សានៃការយាងចូលទិវង្គត
របស់ព្រះករុណា ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នរោត្តម #សីហនុ។
សម្ដេចព្រះ #នរោត្តមសីហនុ ធ្លាប់ជាក្សត្រដែលបានឡើងគ្រងរាជ្យដល់ទៅពីរដងនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ធ្លាប់ជាអ្នកនយោបាយយ៉ាងប៉ិនប្រសព្វអស់រយៈពេលជាង ៦០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ។ ព្រះអង្គបានចូលទិវង្គត នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន ដោយជរាពាធ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៩០ ព្រះវស្សា។

75 - 1

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

រឿងរាមកេរ្តិ៍មានឥទ្ធិពលខ្លាំងក្នុងសង្គមខ្មែរ ពីរាស្ត្រដល់ព្រះមហាក្សត្រ
ខ្មែរបានបញ្ជ្រាបរឿងរាមកេរ្តិ៍ ទៅក្នុងសិល្បៈគំនូរ ចម្លាក់តាមវត្តនិងប្រាសាទនានា របាំ ក្នុងជំនឿ ក្នុងក្បួនទាយ ក្នុងឈ្មោះក្បាច់គុន ឈ្មោះរុក្ខជាតិ ក្នុងសញ្ញាសម្គាល់ស្ថាប័នជាតិនិងអង្គការ ព្រមទាំងក្នុងព្រះរាជពិធីរបស់ព្រះមហាក្សត្រផងដែរ។ ទាំងនេះសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា រឿងរាមកេរ្តិ៍បានជ្រាបចូលយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងជីវិតរបស់ប្រជាជនខ្មែរ តាំងពីបុរាណរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ក្នុងបាឋកថាកាលពីពេលកន្លងទៅ លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកបុរាណវិទ្យា បានបង្ហាញភស្តុតាងជាច្រើន ពីឥទ្ធិពលរឿងរាមកេរ្តិ៍ក្នុងសង្គមកម្ពុជា ដែលជ្រួតជ្រាបពីថ្នាក់កំពូលរហូតដល់ប្រជារាស្ត្រធម្មតា។

បើយើងសង្កេតមើលទៅក្នុងជីវភាពរបស់ប្រជាជនខ្មែរ នៅភូមិស្រុកមួយចំនួន រឿងរាមកេរ្តិ៍ត្រូវបានគេសម្ដែងក្នុងទម្រង់ល្ខោនខោល ដើម្បីថ្វាយអ្នកតា ក្នុងបំណងសុំទឹកភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ សុំឱ្យមានភោគផលកសិកម្ម សុំឱ្យមានសេចក្ដីសុខ ព្រមទាំងសម្ដែងក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗទៀត។

«ការធ្វើពិធីបួងសួងនេះពិតជាស័ក្ដិសិទ្ធិពិតប្រាកដមែន ដូចជានៅវត្តស្វាយអណ្ដែត និងនៅបាត់ដំបងជាដើម។ នៅតាមភូមិស្រុកខ្លះគេគោរពខ្មុកស្មាច់មុខហនុមាន ឬមុខយក្ស ជាអ្នកតាថែរក្សាភូមិស្រុកថែមទៀតផង»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក ចាន់ម៉ារ៉ា។
ស្ថិតក្នុងជំនឿនេះដែរ ក្នុងយ័ន្តគាថា ការចាក់សាក់ ក្បួនទាយ និងក្បួនមើលជំងឺ សុទ្ធតែបានរងឥទ្ធិពលពីរឿងរាមកេរ្តិ៍។ មិនតែប៉ុណ្ណោះក្បាច់គុនខ្មែរខ្លះ សូម្បីតែឈ្មោះទូក ក៏គេបានបញ្ជ្រាបរឿងរាមកេរ្តិ៍ចូលដែរ។ នេះបើតាមលោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា ៖«ឈ្មោះទូក កំហែងបារមី កំហែងរាមា សរព្រះរាមមានរិទ្ធិ អាវាយរាបត្បូងឃ្មុំ និងមានច្រើនទៀតតែខ្ញុំស្រង់មកតែប៉ុណ្ណេះ។ ក្នុងពិធីរំដោះគ្រោះ គេឆ្លាក់រូបព្រះរាម រូបហនុមាន ដាក់ជាប់នឹងកន្ទោងផង។ ក្នុងក្បួនទាយមាន ប្រជុំក្បួនពិភេកហោរ៉ា ហើយក្នុងក្បាច់គុនមានឈ្មោះ ក្បាច់ព្រះរាមផ្លែងសរជាដើម»។

លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា បញ្ជាក់បន្ថែម៖«សញ្ញាសម្គាល់កងខេរមរៈភូមិន្ទ ក្រសួងការពារជាតិ សាលាខណ្ឌដូនពេញ(ហនុមាន) និងនិម្មិតសញ្ញារបស់សមាគមនានា បានដាក់រូបតួអង្គក្នុងរឿងរាមកេរ្ដិ៍។ បើមើលទៅឈ្មោះរុក្ខជាតិមានដូចជា ពុកព្រះរាម សុខព្រះរាម លំពែងព្រះរាម ដើមសីតា សម៉ពិភេក ម្នាស់ឥន្ទជិត ជាដើម»។
បើគេសង្កេតទៅលើសិល្បៈចម្លាក់វិញ នោះគេនឹងឃើញមាននៅលើចម្លាក់ទោល ចម្លាក់តាមវត្ត តាមប្រាសាទ គំនូរលើស្បែក គំនូរទំនើប គំនូរផ្សាយ គំនូរលម្អ គំនូរលើចានសម្រាប់ធ្វើជាអំណោយ ឆ្លាក់លើស្ព័ន ការត្បាញលើពិដាន លើហូល ជាដើម។ បើមើលទៅលើសិល្បៈទស្សនីយភាព រឿងរាមកេរ្តិ៍ត្រូវបានយកទៅសម្ដែងក្នុងល្ខោនខោល ល្ខោនស្បែកធំ របាំព្រះរាជទ្រព្យឬរបាំក្បាច់ខ្មែរបុរាណ និងការនិទានផ្ទាល់មាត់ជាដើម។

«យើងមើលគំនូរនៅព្រះទីន័ងទេវាវិនិច្ឆ័យ ដែលគូរនៅឆ្នាំ១៩១៧ ក៏មានរឿងរាមកេរ្តិ៍។ គំនូរនៅជុំវិញព្រះមហាស្វេត្រឆត្រ ក៏មានរឿងរាមកេរ្តិ៍។ របាំមហោស្រពអ្វីផ្សេងៗទៀត សុទ្ធតែមានរឿងរាមកេរ្តិ៍។ ចម្លាក់នៅតាមប្រាសាទអង្គរវត្ត និងប្រាសាទដទៃទៀត សុទ្ធតែបានគូរពីរឿងរាមកេរ្តិ៍។ ឥទ្ធិពលរឿងនេះមានច្រើនទៀត ដែលខ្ញុំមិនបានបង្ហាញ។ ដូច្នេះរឿងរាមកេរ្តិ៍មានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់ក្នុងសង្គមខ្មែរ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ចាន់ ម៉ារ៉ា។
តាមរយៈរូបថតអមដោយប្រវត្តិខ្លះៗបង្ហាញដោយលោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា កាលពីឆ្នាំ១៩០០(ដើមសតវត្សរ៍ទី២០) ក្នុងព្រះរាជពិធីកេសាក័ន្ត(កោជុក) នៃព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះករុណាសម្តេចព្រះនរោត្តម ព្រះសុវណ្ណកោដ្ឋ ឃើញមានតួអង្គក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ដូចជាហនុមាននិងយក្យ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យដង្ហែក្នុងក្បួននៃព្រះរាជពិធី។ ឆ្នាំ១៩៦០ ក្នុងព្រះរាជពិធីហែព្រះសពព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះសុរាម្រិត ព្រះមហាកាញ្ចនកោដ្ឋ ក៏មានតួអង្គក្នុងរឿងរាមកេរ្ដិ៍ចូលរួមដង្ហែក្នុងក្បួនដែរ។ ហើយក្នុងព្រះរាជពិធីគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ ព្រះរាជពិធីចម្រើនព្រះជន្ម និងក្បួនដង្ហែព្រះមហាក្សត្រផ្សេងៗទៀត តែងមានវត្តមានតួអង្គក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍។

លោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា ពន្យល់បន្ថែម៖«រឿងរាមកេរ្តិ៍មានឥទ្ធិពលក្នុងព្រះរាជពិធីរបស់ព្រះមហាក្សត្រតាំងពីបុរាណមក។ គេយករឿងរាមកេរ្តិ៍ទៅសម្ដែងក្នុងរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ឬរបាំក្បាច់ខ្មែរបុរាណ ល្ខោនខោល និងរបាំបួងសួងជាដើម។ មើលតាមរូបភាពកាលឆ្នាំនោះ ក្បួនដង្ហែដែលមានតួអង្គក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ហាក់ដូចជាមានអំណាចខ្លាំងណាស់»។
សាស្ត្រាចារ្យនៃសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ឯកទេសបុរាណវិទ្យាលោក ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា បានសំណូមពរដល់ប្រជាជនខ្មែរ ជួយផ្ដល់ទីតាំងឬព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងវប្បធម៌ទំនៀមទម្លាប់ កម្រៗឬដែលស្ទើរនឹងបាត់បង់ មកកាន់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធក៏ដូចជាអ្នកស្រាវជ្រាវ ដើម្បីរក្សាទុក។

លោក ចាន់ម៉ារ៉ា សង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងនេះ៖«វប្បធម៌ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរមានច្រើនណាស់ ហើយដូនតាខំរក្សាមកអស់រាប់ពាន់ឆ្នាំបាន ចុះមកចង្រៃអ្វីអស់ត្រឹមយើង។ យើងអាចចោលសម្បកកាយនេះបាន ប៉ុន្តែប្រទេសមិនអាចគ្មានវប្បធម៌ប្រពៃណីបានទេ។ ដូច្នេះបើបងប្អូនណាបានដឹងឬឃើញថានៅទីណាមានទំនៀមទម្លាប់ល្អៗ សូមជួយប្រាប់មកអ្នកស្រាវជ្រាវ ឬទៅមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឱ្យគាត់ចុះទៅស្រាវជ្រាវយកមករក្សាទុក»៕
អត្ថបទៈ Thmey Thmey

71 - 2

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

សូមទេវតាជួយរក្សាលោកព្រឹទ្ធាចារ្យ កោសល្យវោហារ គង់ ណៃ (មរតកមនុស្សរស់ ផ្នែកចាប៉ីដងវែង) ឆាប់បានជាសះស្បើយពីរោគាទាំងពួងនេះផង។

សូមជម្រាបជូនថា បច្ចុប្បន្នលោកព្រឹទ្ធាចារ្យ កំពុងពិនិត្យសុខភាព និងសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។

ប្រភព : សហគមន៍ចាប៉ីអមតៈ

145 - 3

PHORN Lanh official
Posted 3 years ago

#ឧកញ៉ាសុត្តន្តប្រីជា_ឥន្ទ
(.......) ស្រីមិនល្អគួរកុំគប់សម្ភពជិត យកជាមិនឱ្យហ្មងដល់អាត្មា គួរចៀសវាងឱ្យឆ្ងាយចេញពីវា ស្វែងរកគ្នាចិត្តបុណ្យដឹងគុណគាប់ ។ ចូរទូន្មានចិត្តខ្លួនឱ្យស្លូតត្រង់ រក្សាវង្សជាក្រមុំតាមក្រមច្បាប់ កុំមួម៉ៅទៅដោយការសាប់ច្បាប់ មើលសណ្ដាប់អ្នកល្អតវង្សវ៉ាន ។ កុំធ្វើក្រៅច្បាប់ស្រីឱ្យស្ដីខុស ស្រឡាញ់ប្រុសក្រៅចិត្តម៉ែឪប្រាណ កាត់ប្រយោជន៍សាលោហិតមិត្រសន្ដាន ឱ្យលោកបានទុកទោសក្នុងលោកីយ៍ ។ ប្រុសជួជាតិញាតិស្អប់បំបែរកចេញ ទៅស្រឡាញ់រត់តាមយកជាប្ដី ជំរត់គ្នាទៅឡើងលោកមន្ត្រី តជាក្ដីនឹងម៉ែឪនៃប្រាណ ។ ម៉ែឪសោតក្រោធសល់ទាល់គំនិត មិនដឹងគិតនឹងកែការនោះបាន នាំគ្នាយំក្រំចិត្តអាណិតប្រាណ ព្រោះកូនគ្មានអៀនខ្មាសផ្ដាសខុសផ្លូវ ។
- លេបក៏ស្លាក់ខ្ជាក់ក៏ស្លែងលែងមិនបាន នឹងគិតអានការអៀនគ្មានផ្លូវទៅ ខ្លះមិនដឹងគេក៏សួរដល់ម៉ែឪ ថានាងនោះកូនចៅអ្នកណាហា ។ ខ្លះដែលស្គាល់គេក៏ប្រាប់គ្នាសាយសុស ថានាងនោះកូនអ្នកនោះឮគេថា រត់តាមប្រុសឈ្មោះដូច្នោះខុសពង្សា អនិច្ចាម៉ែឪនៅមិនបានសុខ ។ ខ្មាសអើយសែនខ្មាសគេពេកក្រៃ កូនចង្រៃអប្បលក្ខណ៍បំបាក់មុខ មិនអាណិតចិត្តម្ដាយអាពុក បំណាច់ថ្នាមក៍តាំងទុកតាងនេត្រា ។ នែអនង្គនារីរូបប្រសើរ នាងកុំដើរផ្លូវខុសណានួនណា ចូរតាំងចិត្តឱ្យសណ្ឋិតដោយឥរិយា ការណ៍កេរ្តិ៍ពង្សាថានន្តរ ។ កើតជាស្រីគ្មានអ្វីសងគុណម៉ែ រក្សាតែកេរ្តិ៍លោកឱ្យថាវរ ស្មើសងគុណលោកពឧទរ ប្រកដឮនាមករខ្ចរខ្ចាយទៅ ។
- ចូរស្ងួនចិត្តគិតកាយជាក្រមុម កុំនិយមឱ្យខុសពីម៉ែឪ ស្ងួនរក្សាចរិតឱ្យត្រង់ត្រូវ តម្កល់នៅក្នុងពាក្យឱវាទទាន ។ ទោះប្រាស្រ័យចរចានរណានោះ កុំពោលពាក្យត្រគោះឱ្យមោះមាន មិនគួរស្ដីអញមឹងឱ្យខឹងខាន ពាក្យតិរច្ឆានកុំថ្លែងសម្ដែងចេញ ។ ឬនឹងរៀនផ្លូវឈ្មួញជួញលក់ដូរ ស្ដីឱ្យគួរពោលពាក្យជា ទើបលក់ធូរទិញងាយបានចំណេញ ព្រោះគេពេញចិត្តចាប់ដោយវាចា ។ ជាមនុស្សនេះនឹងសម្គាល់ត្រឹមខ្យល់មាត់ ការមានខ្សត់កើតយសព្រោះជីវ្ហា បើពាក្យល្អកពីរោះចេញកាលណា គេមេត្តារាប់អានបានលាភលន់ ។ ទោះប្រុសណាមកប៉ងបំណងចង់ កុំពីរោធក្រោធបង្កើតអាក់អន់ កាលមិនស្នេហ៍ក៏កុំតែពាក្យពន្ធ វានឹងបណ្ដោយជាន់ព្រោះធ្លាប់ស្និត ។
- ឯជាតិប្រុសទោះជាព្រើលមិនមើលឋាន បើស្រីព្រមល្មមប្រាណទើបហានជិត បើស្រីរ៉ាទំពារឹងនឹងនៅនិត្យ មិនហានជិតចូលស្នេហ៍ទេអង្គ ។ ទឹកនឹងហូរៗតាមប្រឡាយជីក ផ្កានឹងរីកៗតាមសែងសូរិយង់ ព្រះពាយផាត់គន្ធរភមរត្រង់ ប្រុសអាចចង់ព្រោះស្រីចើកបើកអាការ ។ ហេតុនោះនួនចូរស្ងួនរក្សាប្រាណ កុំឱ្យមានហ្មងសៅផ្លូវឱចារ កាត់តម្រាយប្រឡាយប្រុសប្រើអាការ កុំស្និតស្នាលដោយសារការមិនត្រូវ ។ ពាក្យសម្ដីស្ដីតាមការដែលមាន និយាយបានមិនហាមទេឆោមឆ្លៅ ហាមតែកេរ្តិ៍ឥរិយាការមិនត្រូវ បង្ហាញផ្លូវឱ្យប្រុសខុសវេណី ។ ច្បាប់លោកហាមគួរតាមច្បាប់លោកហាម កុំមួតាមកាមរាគរោលឥន្ទ្រិយ គិតឱ្យត្រូវតម្រាប់ច្បាប់នារី ប្រកបការរកស៊ីតាមធម្មតា ។
- មួការដេកដើរឈរអង្គុយក្ដី ចូររវាំងកាយស្រីតាមឥរិយា កុំបន្ទាន់រាន់ដើរភ្លែតភ្លាត់ថា មែនបើភ្លាត់បាទាដួលខ្មាសគេ ។ ឃើញអ្នកចាស់ឬអ្នកធំប្រជុំខាង កុំគ្រវាសដៃកាងបំបែររេ ចូរឱនតូចរទៅសូមផ្លូវគេ ឱ្យគេអត់ទោសមេសូមយាត្រា ។ មួយបើទៅផ្ទះគេដោយមានកិច្ច តែសូរេចធូរៈឆាប់ម្នីម្នា កុំនៅយូរក្រែងគេជិនកើតនិន្ទា សេចក្ដីចួបប្រចក្សជាមានដល់កាយ ។ បើអង្គុយចូររវាំងសំពត់ស្លៀក នឹងស្បៃកៀកចោមពុងសំយុងជាយ មើលសម្រួលឱ្យស្រួលលំនាំកាយ យាមសាបាយនឹងសើចៗ ឱ្យគួរ ។ ប្រើសន្សឹមញញឹមត្រឹមតែភក្ដ្រ កុំសើចហ៊ោសូរលាក់ឱ្យលាន់សូរ កុំឆ្ការដៃឆ្ការជើងឡើងអំប្បូរ ពាក្យមិនគាប់ពេលមិនគួរឱ្យឮឆ្ងាយ ។
- ងតែតួក៏កុំមួតែការតែង នឹងលាបព្រេងក៏កុំលាបឱ្យហូរខ្ចាយ នឹងលាបម្សៅក៏កុំលាបឱ្យលឿងកាយ គេនឹងសើចឡកឡាយដល់ឆោមឆ្លៅ ។ កាលយាមត្រុតសង្ក្រាន្តមានការហ្លួង តែងឱ្យសំតាមក្រសួងស្មើពង្សផៅ លុះអស់ខែត្រទេសកាលធ្វើការទៅ កុំមួនៅតែងតួអស់ខួបខែ ។ ខ្លួនអ្នកក្រត្រូវពិនិត្យគិតរកស៊ី តាមវេណីត្រកូលវង្សឪម៉ែ ដាំដំណាំដូងស្លាចម្ការស្រែ ឧស្សាហ៍ថែមើលស្មៅជ្រួយដាក់ជី ។ រៀនវិជ្ជាឱ្យចេះជាគ្រូគេ ទើបទំនេរមិនសូវនឿយឥន្ទ្រិយ ចេះស្ទើៗធ្វើមិនស្ទាត់ហត់តិមធី ជានារីមិនចេះអ្វីប្ដីនឿយឯង ។ មានខ្ញុំស្រីខ្ញុំប្រុសប្រើសប្បាយ ខ្លួនជានាយល្ងង់ការវាមិនក្រែង ចេះជាជាងមិនព្រួយទៅរែកសែង ការផងឯងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ។ ល ។

52 - 1

Welcoem to posts!!

PHORN Lanh official Posted 5 months ago

PHORN Lanh official Posted 8 months ago

PHORN Lanh official Posted 1 year ago

PHORN Lanh official Posted 1 year ago

PHORN Lanh official Posted 2 years ago

PHORN Lanh official Posted 2 years ago

PHORN Lanh official Posted 2 years ago

PHORN Lanh official Posted 2 years ago

PHORN Lanh official Posted 2 years ago

PHORN Lanh official Posted 3 years ago

PHORN Lanh official
Posted 5 months ago

PHORN Lanh official
Posted 8 months ago

PHORN Lanh official
Posted 1 year ago

PHORN Lanh official
Posted 1 year ago

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

PHORN Lanh official
Posted 2 years ago

PHORN Lanh official
Posted 3 years ago