Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Sekiz Yıl Sonra İstanbul’a ilk Gelişi (01 Temmuz 1927) #atatürk
Başkent’in Ankara olmasına rağmen, birçok ülke, nasıl olsa başkent İstanbul olacak diye Büyükelçiliklerini Ankara’ya taşımadılar. Ülkenin Cumhurbaşkanı birçok faaliyete davet ediliyor ama İstanbul’daki hiçbir davete iştirak etmiyordu. Diğer taraftan sanayi ve cemiyetlerin İstanbul’da bulunması ve bunlardan gelen ısrarlı davetlere rağmen, Atatürk İstanbul’a gitmemiş ve yurt içi gezilerinin tamamlanmasından sonra İstanbul’a gideceğini beyan etmiştir. Hatta Hamidiye, Karadeniz vapuru ile yaptığı deniz seyahatlerin de İstanbul’dan binmemiş, hareket Limanı olarak hep Mudanya’yı seçmiştir.
Yıl 1927’ye geldiğinde Mustafa Kemal Atatürk, İstanbul ziyaretine karar vermiştir. Daha sonra İstanbul’dan ayrıldığı 16 Mayıs 1919 tarihinden 8 yıl sonra, Cumhuriyetin Kurulmasından ise 4 yıl sonra ilk kez İstanbul’a gelecek olan Cumhurbaşkanına tarih, protokol, program sorulduğunda “Tarih 01 Temmuz olabilir” demiştir.
İstanbul ayaktaydı, herkes programın peşinde, tüm elçilikler davet için yarış içindeydi. Ancak program çıkmıyordu. Haziran sonunda artık pes eden İstanbul Valisi, “Tamam. Sizi Haydarpaşa’da karşılarız, programın kalanı size ait “ diyerek noktayı koymuştur. Durumu aktaran emir subayına Gazi’nin cevabı “Ben Haydarpaşa gitmeyeceğim, beni orda beklemesinler” olmuştur. Daha da şaşıran yaverine “Trenden İzmit’te ineceğim. Ertuğrul yatını İzmit’te hazır etsinler, İstanbul’a denizden gideceğim ve doğrudan Denizcilik Bayramı kutlamalarına katılacağım. Beni Denizcilik Bayramı kutlamalarında karşılasınlar” demiştir.
Nitekim Ertuğrul yatıyla İzmit’ten hareket eden Cumhurbaşkanını Hereke, Yelkenkaya, Adalar, Maltepe, Kartal, Kadıköy ve Moda önlerinde halk sandallarla, şehir hatlar vapurlarıyla coşkun bir şekilde karşılamış, Mustafa Kemal ise onları Ertuğrul yatından selamlamıştır.
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk denizcilik bayramı kutlamaları sonrasında Dolmabahçe Sarayına çıkmış, Dolmabahçe Sarayı’nda onu karşılayan halk, cemiyet ve dernek üyelerine yaptığı konuşmasında özetle “Aziz İstanbul halkına sekiz sene evveline kadar içinde yedi evliya kuvvetinde bir korkunç hayal tasavvur ettirmek istenen bu sarayın içinden söylüyorum. Artık bu saray Allah’ın gölgesi olarak bir tane padişahın değil, milletin sarayıdır. Ben burada milletin bir ferdi, bir misafiri olarak bulunmaktan bahtiyarım ve hepinizi saygıyla selamlarım” demiştir (Amiral Vehbi Ziya Dümer’in anıları ss.147,148).