@NoilaRaxmatova-wx9ug

1 day ago

Sumalak tayyorlashda yog'ga quyilgan sumalak suvi yonishining sababi bir necha fizik va kimyoviy jarayonlarga asoslangan bo'lib, quyidagilarni o'z ichiga oladi:

1. Shakar va kraxmalning karamelizatsiyasi:
Sumalakning tarkibida tabiiy shakar va kraxmal mavjud. Qizigan yog'ning yuqori harorati ta'sirida bu moddalar karamelizatsiya jarayoniga uchraydi. Bu jarayonda shakar molekulalari parchalanadi va yangi yonuvchan modda hosil bo'ladi.

2. Issiqlik va yog' kombinatsiyasi:
Qizigan yog'ning harorati 180–200 °C dan yuqori bo'lishi mumkin. Bu haroratda sumalak suvidagi organik moddalar tez qizib, yonish uchun energiya hosil qiladi.

3. Namlikning bug'lanishi:
Suvning harorati tez ko'tarilib, bug'lanish boshlanadi. Bug'lanish natijasida qoldiq shakar va organik moddalar yuqori haroratga uchraydi, bu esa yonish ehtimolini oshiradi.

4. Termal dissotsiatsiya:
Agar issiqlik juda yuqori bo'lsa (masalan, 2000 °C va undan yuqori), organik birikmalar va suv molekulalari (H₂O) termal dissotsiatsiyaga uchraydi. Suv molekulalari parchalanib, vodorod (H₂) va kislorod (O₂) ajralib chiqadi. Vodorod yonuvchan gaz bo'lib, kislorod ishtirokida yonadi. Garchi sumalak tayyorlash haroratlari bu darajaga yetmasa ham, yuqori issiqlik jarayonlari bu reaksiyalarga zamin yaratishi mumkin.

5. Oksidlanish jarayoni:
Suvdagi yoki yog'dagi shakar va organik moddalar yuqori harorat va kislorod ta'sirida oksidlanadi. Bu jarayon yonish sifatida ko'rinadi.

Yonishning oldini olish uchun suyuqlikni asta-sekin quyish va yog' haroratini nazorat qilish lozim. Yog'ni haddan tashqari qizdirmaslik yonish xavfini kamaytiradi.

36 |